Het college (burgemeester en wethouders) vraagt komende raadsvergadering aan de raad een budget van een miljoen euro voor de aanschaf van zonnepanelen voor openbare gebouwen. Vooraf is nog niet bekend hoe de uitvoering wordt gerealiseerd en wie de opbrengsten van die panelen mag ‘nuttigen’. Een voorstel met een goede investering voor het milieu, maar met een nog grote onzekerheid over de financiële gevolgen voor de gebruikers, gemeente en mogelijk ook voor particuliere inwoners.

Een immens ‘park’ van zonnepanelen, vanaf de grond niet zichtbaar, des te meer vanuit de lucht (Foto: Hans van Brunschot).

‘Met de aanschaf van zonnepanelen wekken we op een duurzame manier energie op, wordt er bespaard op de energiekosten, beperken we de CO2 uitstoot en geven we een positief voorbeeldrichting inwoners en ondernemers,’ aldus het college in haar verzoek aan de gemeenteraad. Gemeente Oisterwijk wil gebouwen, in gebruik door bijvoorbeeld wijkcentra en scholen, voorzien van zonnepanelen.

Gesteld mag worden dat er aan het principe om met de zon elektriciteit op te wekken niets mis is. Dergelijke inzet is door de raad gevraagd in de duurzaamheidsagenda en de daken van de gebouwen bieden daar een mooie ruimte voor. De gemeente verwacht dat het gehele project verspreid over dertig panden geschat 625.000 kWh per jaar opbrengt. Nader onderzocht moet nog worden of de daken geschikt zijn, en welke obstakels zorgen voor een eventueel minder aantal panelen.

Omvang
Het college stelt dat alle gebruikers mee moeten doen om deze verduurzamingsmaatregel goed te kunnen uitvoeren, maar nog onderzocht moet worden welke gebruikers mee willen doen. Daar valt ook een voor de gebruikers te realiseren aanpassing in hun gedrag bij. Verplichten wil de gemeente de gebruikers echter niet, zo laat een woordvoerder namens het college weten: ‘Verduurzamen doen we samen. Een verplichting wordt niet omschreven in het voorstel omdat wij vinden dat we het beste resultaat bereiken wanneer we de aanpassing in overleg met de gebruikers doen. Welke gedragsaanpassing nodig is, is zeer afhankelijk van het soort pand en de manier waarop er nu mee om wordt gegaan. Wij merken dat de gebruikers van onze panden nu zelf al op verschillende manieren bezig zijn om het energieverbruik te beperken daar waar zij de mogelijkheden hebben.’

Onzeker
Nog niet duidelijk is welk deel van de opbrengst ten goede komt aan de gebruiker (de organisaties die de gebouwen huren, het gebruik organiseren, en ook de kosten voor het energiegebruik betalen) en welk deel de gemeente terug wil (of van de gemeenteraad moet) verdienen om de investeringen en het onderhoud daarvan te bekostigen. Zou het rendement geheel ten goede komen aan de gebruiker, dan betalen de inwoners via hun belastingen de installaties en daarmee indirect de energierekening van de gebruikers. Zou de energieopbrengst geheel ten goede komen aan de gemeente, dan kan de gemeente daarmee de investering terugverdienen, maar blijft de rekening voor de gebruikers hoog.

Een verdeelsleutel hierover is in het raadsvoorstel niet op genomen. Het college laat desgevraagd weten dat nog niet duidelijk is op welke manier verrekening plaats zal vinden. Wel stelt het college dat het ‘een win-win situatie moet zijn’ en ‘hierin moet per pand en per gebruiker maatwerk geleverd worden’. Om die verdeling te berekenen en tevens de werking van de systemen op de verschillende daken in de gaten te houden, wil de gemeente bovenop de investering van een miljoen, een monitoringssysteem laten aanleggen met een kostprijs van € 75.000,-.

Particulieren
De onzekerheid van deze investering (en de mogelijke negatieve gevolgen voor omwonenden) zit tot slot in het feit dat het elektriciteitsnetwerk de extra belasting van opgewekte energie mogelijk niet aan kan. In het geval teveel mensen tegelijk stroom opwekken, verhoogt dat de spanning op het net en zullen de bij de zonnepanelen behorende omvormers zichzelf uitschakelen. De woordvoerder van het college stelt dat de gemeente bekend is met deze problematiek, maar rekent op de netbeheerder dat die de toename in netbelasting in de toekomst zal oplossen. Ook verwacht de gemeente dat, mocht dit voorkomen, het incidenteel zal zijn. Helaas kan het ook voorkomen dat door een teveel aan opgewekte energie, de zonnepanelen en omvormers van particulieren in de omgeving tijdelijk worden uitgeschakeld en deze daardoor opbrengst mislopen. Daarvoor stelt de gemeente dat de netbeheerder verantwoordelijk is.

Update: Op 2 februari heeft de raad het voorstel als hamerstuk aangenomen.