Eric van der Burg, de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, heeft in een brief aan de Tweede Kamer laten weten dat derdelanders niet meer als Oekraïense vluchteling worden behandeld. Indien zij menen dat opvang in Nederland nodig is, zullen ze asiel moeten aanvragen en worden zij middels het reguliere asielproces beoordeeld.

Het voormalig klooster in Moergestel wordt omgebouwd tot opvanglocatie (Bron: Google Maps).

Bij de vluchtelingen die vanwege de oorlog uit Oekraïne naar Nederland zijn gekomen zijn twee groepen te onderscheiden: De reguliere inwoners van Oekraïne, en de daar aanwezige bewoners met een andere nationaliteit dan die van één van de lidstaten van de Europese Unie, Noorwegen, IJsland, Liechtenstein of Zwitserland. Deze laatste groep worden ‘derdelanders’ genoemd. Onder deze groep zouden signalen zijn van misbruik, onnodige opvang en een verhoogde instroom.

Derdelanders

Reguliere vluchtelingen uit Oekraïne kunnen redelijk eenvoudig worden geregistreerd bij de gemeente waar ze hun opvangadres krijgen, en daarmee aanspraak maken op voorzieningen als opvang, zorg en leefgeld. Zij vallen onder de ‘richtlijn tijdelijke bescherming’, ofwel de (RTB). Bij derdelanders is dat – zo bleek eerder al uit een nieuwsbrief van VRMWB – vaak moeilijker of onmogelijk. Deze personen kunnen niet direct bewijzen dat ze uit Oekraïne zijn gevlucht. Bij hen ontbreekt bijvoorbeeld een paspoort en/of Oekraïens verblijfsdocument. Ook kunnen ze vaak terug naar het land van herkomst.

Aanpassing

Van den Burg: ‘Vanuit veiligheidsregio’s, gemeenten en de IND komen signalen binnen over hogere instroom van derdelanders vanuit andere (Europese) landen omdat zij in Nederland – anders dan in die landen – onder de richtlijn tijdelijke bescherming vallen en daarmee recht hebben op opvang en voorzieningen. Vanuit de gedachte van ruimhartigheid heeft het kabinet destijds besloten om een bredere groep aanspraak te laten maken op opvang en voorzieningen in Nederland. Ook heb ik signalen ontvangen dat mogelijk misbruik wordt gemaakt/dat getracht wordt misbruik te maken van de ruimte die onze regelgeving biedt. Het betreft hier voornamelijk derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning. Op basis van deze signalen en het feit dat derdelanders met een tijdelijke
verblijfsvergunning veelal veilig kunnen terugkeren naar het land van herkomst heb ik besloten derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning per 19 juli niet langer een beroep kunnen doen op tijdelijke bescherming en dus niet langer recht hebben op opvang en voorzieningen in Nederland.’

In principe zouden hiermee dan ook geen derdelanders meer worden opgevangen in de nog te openen locatie in Moergestel, en de camping in Oisterwijk. Of indien deze reeds zijn ingeschreven, zijn ze tot uiterlijk 4 maart 2023 welkom. Deze personen dienen ofwel terug te keren naar het land van herkomst, of worden als reguliere asielzoeker geregistreerd. De aanpassing vraagt enige tijd, waardoor de nieuwe situatie begin augustus in werking zal treden.