Tijdens het Alzheimercafé in december gaven gespreksleiders Esther, Engeline, en vanuit Thebe Luc Geeris en Bertine Bader uitleg over de verschillende wegen naar zorg voor mensen met dementie en hun mantelzorgers: de Zorgverzekeringswet (Zvw), de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Wet langdurige zorg (Wlz).
Zorgverzekeringswet (Zvw)
De Zvw is een verplichte verzekering voor iedereen in Nederland en regelt het basispakket van zorg. Hieronder vallen onder andere huisartsenzorg, medisch-specialistische zorg, paramedische zorg en wijkverpleging. Voor wijkverpleging geldt geen eigen bijdrage en deze zorg gaat niet ten koste van het eigen risico.
Wanneer iemand denkt zorg nodig te hebben, volgt meestal eerst zorg vanuit de Zvw. Via een Verpleegkundig Adviesgesprek (VAG) beoordeelt een wijkverpleegkundige thuis welke problemen en beperkingen er zijn en welke oplossingen mogelijk zijn. Eerst wordt gekeken naar zelfredzaamheid, hulpmiddelen en het netwerk; pas daarna wordt professionele zorg ingezet. Dit gesprek is kosteloos.
Zorg vanuit de Zvw kan bestaan uit persoonlijke verzorging, verpleging, specialistische zorg (zoals wond- of katheterzorg) en casemanagement dementie. Maaltijdvoorziening valt niet onder de Zvw.
Aanvullend kan via sommige zorgverzekeringen respijtzorg (vorm van tijdelijke zorg om mantelzorgers te ontlasten) worden ingezet. Ook is tijdelijk verblijf mogelijk via een Eerstelijnsverblijf (ELV), bijvoorbeeld na ziekenhuisopname.
Een Zvw-PGB is mogelijk voor verpleging en verzorging thuis, waarmee mensen zelf zorgverleners kunnen inkopen.
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
De Wmo is een gemeentelijke wet en richt zich op ondersteuning om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te blijven wonen. De Wmo biedt onder andere: individuele begeleiding, dagbesteding, huishoudelijke hulp, vervoer, woningaanpassingen, mantelzorgondersteuning en respijtzorg.
Ondersteuning wordt aangevraagd via het gemeentelijk loket (bijvoorbeeld Loket Wegwijs) en start met een keukentafelgesprek, waarin wordt gekeken naar wat iemand zelf kan, wat het netwerk kan betekenen en welke ondersteuning nodig is.
Voor Wmo-ondersteuning geldt een vaste eigen bijdrage van €21 per maand (CAK).
Wet langdurige zorg (Wlz)
De Wlz is bedoeld voor mensen die blijvend 24 uur per dag zorg of toezicht nodig hebben. Bij dementie gaat het om een structureel onveilige situatie of voortdurende behoefte aan nabijheid en ondersteuning. De Wlz wordt aangevraagd via het CIZ, vaak met hulp van de casemanager dementie.
Met een Wlz-indicatie kan zorg worden ontvangen:
• in een zorginstelling, of
• thuis via Volledig Pakket Thuis (VPT), Modulair Pakket Thuis (MPT) of PGB.
De eigen bijdrage binnen de Wlz is inkomens- en vermogensafhankelijk en wordt berekend door het CAK.
Mantelzorg en veiligheid
Mantelzorgers spelen een grote rol, maar overbelasting ligt op de loer. Respijtzorg, dagbesteding en extra zorgmomenten zijn belangrijke middelen om dit te voorkomen.
Als iemand zorg weigert, wordt altijd eerst gezocht naar vrijwillige oplossingen.
Tot slot
Het uitgangspunt binnen alle wetten is: zo zelfstandig mogelijk, zo lang mogelijk thuis, met passende ondersteuning en aandacht voor kwaliteit van leven – voor zowel de persoon met dementie als de mantelzorger. De casemanager dementie en wijkverpleegkundige, wmo consulent speelt hierin een centrale rol bij het meedenken, organiseren en begeleiden van zorg.
Januari
De volgende Alzheimer Café bijeenkomst op dinsdag 20 januari zal in het teken staan van Ergotherapie en dementie. Kleine aanpassingen/groot verschil. Gastspreker: Lisette van der Sande, ergotherapeut.
Ergotherapie speelt een cruciale rol in het ondersteunen van mensen met dementie, door hen te helpen hun zelfstandigheid zo lang mogelijk te behouden. Door het oefenen van dagelijkse vaardigheden, het gebruik van hulpmiddelen en het aanpassen van de omgeving kan de kwaliteit van leven aanzienlijk worden verhoogd. Lisette zal inzicht geven in wat je zelf kunt doen en welke ondersteuning een ergotherapeut hierbij kan geven. Natuurlijk is er na de pauze ruimte om vragen te stellen en ervaringen te delen.
Het Alzheimer Café is een ontmoetingsplaats voor mensen met dementie, jong en oud, voor familieleden, vrienden, hulp en dienstverleners en andere belangstellenden.
Informatie: Jeanne Verberk (coördinator) Tel: 013-5284571.
E-mail j.verberk@alzheimervrijwilligers.nl
Locatie: Ontmoetingscentrum De Coppele, Prunusstraat 69, 5061 AS Oisterwijk.
Toegang is gratis, inloop v.a. 19.30 uur, afsluiting 22.00 uur.
