De overstromingsvlakte aan de Logtsebaan groeit dicht, terwijl er maar 20% opslag mag staan. Natuurmonumenten heeft de verplichting om het gebied open te houden. In de afgelopen natte jaren was dat een uitdaging. Dit jaar is het droger en kunnen we dit dynamische moeras goed aanpakken. Bovendien helpt de nieuwe machine van Heerebeek Cultuurtechniek daar ook bij.
Opslag
Door het voedselrijke slib op de bodem groeit de overstromingsvlakte snel dicht met wilgen en elzen. Om het gebied open te houden begrazen runderen dit gebied. Maar dat is nog niet voldoende om de opslag tegen te gaan. Coördinator natuurbeheer Cecile Gulikers: “Met het Waterschap De Dommel is de afspraak gemaakt dat op de overstromingsvlakte maar 20% opslag mag staan. De afgelopen twee jaar waren de omstandigheden zo nat dat we het gebied niet in konden. Tractoren zouden de bodem dan kapot maken of zichzelf vastrijden. In de tussentijd zijn er zoveel wilgen en elzen opgekomen dat er zelfs geen land meer te zien was. Eind van de zomer is een klein gedeelte al gedaan, maar dat is bij lange na niet genoeg.” Op de telefoon laat Cecile een kaart zien waarop je goed kunt zien hoe dicht de overstromingsvlakte is gegroeid en waar nog werk aan de winkel is.
Dynamisch moeras
De overstromingsvlakte is een dynamisch moeras. Dat betekent dat het een hoge waterstand en een dynamisch waterpeil heeft. Er zijn periodes waarin het overstroomt met oppervlaktewater. Dat zagen we de afgelopen twee natte jaren veel gebeuren: het water stroomde zelfs over de Logtsebaan heen. De dynamische moerassen komen voor op de overgang van water naar land: het water van de Beerze meandert door de overstromingsvlakte. Voor een goede kwaliteit en duurzame instandhouding is een natuurlijk fluctuerend waterpeil en goede waterkwaliteit essentieel. De overstromingsvlakte is primair aangelegd om de waterkwaliteit in de Beerze te verbeteren. Verbossing heeft invloed op die waterkwaliteit en daarom is beheer nodig om voldoende oppervlak en kwaliteit te behouden. Daarnaast is dit dynamische moeras een paaigebied voor de kwabaal en zijn er hoge dichtheden van het waterlepeltje langs de Beerze te vinden. De blauwborst is een geziene bewoner en als het gebied in de winter onder water staat, dan trekt het verschillende eenden- en ganzensoorten.
Klepelen
Cecile: “Om de verbossing tegen te gaan werken we samen met Heerebeek Cultuurtechniek uit Oirschot. Zij zijn gespecialiseerd in natuuronderhoud. Ze beschikken over de machines om bijvoorbeeld te klepelen. Klepelen is een vorm van maaien waarbij de machine de begroeiing fijnhakt. De resten blijven liggen en vormen zo weer voeding voor de bodem.” Nu het gebied nog relatief droog is kan er zo laat in het jaar nog geklepeld worden.
Nieuw rijsysteem
Heerebeek beschikt sinds kort over een nieuw rijsysteem dat ze onder de tractor kunnen zetten. Dave Heerebeek: “Dit onderstel verdeelt het gewicht over een oppervlakte die drie keer zo groot is als een machine op banden. Dit systeem werkt eigenlijk als een soort rijplaat waardoor de bodem minder beschadigt. Het volledige onderstel staat op rubberen rupsbanden waardoor we snel en flexibel kunnen werken. We kunnen van de ene locatie over de weg naar de volgende locatie rijden zonder beschadigingen aan te brengen aan het wegdek. Dat is wel uniek in Nederland.” Door de drukverdeling is het bovendien mogelijk om te kunnen werken in natte omstandigheden, zonder vast te komen zitten zoals met andere onderstellen. Daar heeft Dave inmiddels al ervaring mee: “waar andere machines vastliepen, konden wij met deze machine verder werken. Dat is echt wel een wereld van verschil!”. Cecile: “In het natste stuk van de overstromingsvlakte staan de wilgen en die werden afgelopen jaren overgeslagen omdat het ze daar niet bij konden komen. Het lijkt erop dat Heerebeek met dit onderstel met de wilgen aan de slag kan.” Ter plaatse bespreken ze de wensen door: de buitenste rij wilgen wordt aan alle randen teruggezet. Als je dat over de hele vlakte doet, dan heb je een behoorlijke oppervlakte. “Met deze machine klepelen we iets meer dan één hectare per dag. Met twee dagen moeten we een heel eind komen”, zegt Dave. Hij stapt in de trekker en gaat meteen aan de slag. En inderdaad: er zijn nauwelijks sporen te zien waar hij gereden heeft. Na een paar dagen werken voldoen we weer aan die 20% opslag die in het gebied mag staan.
Wandelen langs de overstromingsvlakte
Wil je de overstromingsvlakte zelf ervaren? Wandel de route ‘Logtsevelden’ en bewonder de openheid en watervogels van het gebied.
