We konden er niet omheen; wie donderdagavond over de beeldbuis zapte flitste van het ene naar het andere commentaar op de bemoeienis van landelijke ministers met de Provinciale Verkiezingen. Pieter Omtzigt – die nadrukkelijk zelf niet meedoet aan deze verkiezingen en daarom neutraal kon reageren – was zelfs van mening dat een minister helemaal geen campagne zou mogen voeren. Een situatie die ook hier lokaal bij eerdere verkiezingen al regelmatig door onze redactie is aangehaald, dringt nu ook door in landelijke media …

Minister President Mark Rutte in Oisterwijk, als minister, niet om campagne te voeren (Foto: Toby de Kort)

Klacht
Bij Jinek en Lubach kwam het onderwerp aan bod, met als aanleiding een aangekondigd debat bij de NPO, tussen VVD’ers Edith Schippers en Mark Rutte op ‘rechts’ en Attje Kuiken (PvdA) en Jesse Klaver (GL) als tegenwoordig duo-partners op ‘links’. Een van de opmerkingen die in de diverse landelijke programma’s aan bod kwam, was dat de NPO zich door Rutte laat sturen in haar programma samenstelling. Eerder zou Rutte ook gezorgd hebben voor een debat tussen hem en Forum voor Democratie. Pieter Omtzigt dient een klacht in, omdat hij van mening is dat er bij een dergelijk debat meerdere partijen aan het woord moeten komen.

Stemadvies
Ook merkte Omtizgt op, dat een Minister eigenlijk helemaal geen campagne zou behoren te voeren. Ministers zijn immers in dienst van de samenleving, en behoren taken uit te voeren die zij van de meerderheid van de kamer in opdracht krijgen. Net zoals burgemeester en wethouders; ook die hebben een voorsprong vanwege hun bekendheid en status. Stel je voor, dat burgemeester Hans Janssen een campagnefilmpje gaat maken voor het CDA. Allen zouden ze zich moeten onthouden van stemadvies. Dat het in de praktijk anders gaat mag duidelijk zijn; het land wordt overstroomt met bekende politici die campagne voeren voor hun – let wel – landelijke partij.

En ook daar gaat het enigszins mis: zowel bij de Provinciale als Gemeentelijke verkiezingen zijn er partijen die geen landelijke deelname kennen, en daarmee in de media minder of geen aandacht krijgen. Het was dan ook onderwerp van gesprek, dat landelijke media in dit geval de provinciale politici aan bod moeten laten komen. Om tot slot de veel gehoorde opmerking van donderdagavond mee te nemen: al deze ministers gaan wel met elkaar debatteren, campagne voeren en hun standpunten verkondigen, met het doel de kiezer te verleiden op hun partij te stemmen, maar…

Ze zijn niet verkiesbaar!

En daarin kunnen we nog een stapje verder gaan; ook hun standpunten zijn niet altijd gelijk! Het komt regelmatig voor dat lokale of regionale politici anders beslissen dan wat de landelijke partijen hebben beloofd. Het is dan ook niet voor niets dat er voor de gemeenten en provincies aparte verkiezingen zijn! Bij Op1 en zelfs ook bij Max kwam deze situatie aan bod: Waarom bemoeien al die kopstukken zich met de regionale politiek?

Media
Je zou je ook kunnen afvragen, waarom landelijke media zich überhaupt inhoudelijk bezig houden met regionale politiek en verkiezingen. Het is voor deze media immers ondoenlijk om alle provincies en daarvan alle partijen een evenredige aandacht te geven. Laat dat over aan de regionale media. Net zoals ook wij – een keuze van onze redactie – geen aandacht geven aan de deelnemende politici en hun standpunten bij verkiezingen, anders dan bij die van de eigen gemeente. En daarbij ook niet buigen voor de druk van landelijke prominenten die ons ‘toevallig’ net voor de verkiezingen bezoeken. ‘Schoenmaker blijf bij je leest!’

Belang?
Wat is het cruciale belang van de landsbestuurders om in de provincie voor hun partij meer stemmen te werven? Bekend is dat een deel van de kiezers stemvast is; een stem gewonnen voor de Gemeentelijke of Provinciale Verkiezingen, is een stem gewonnen voor de landelijke. En omgekeerd werk dat net zo; niet zo vreemd dat ook in onze gemeente lokale raadspartijen meehelpen met campagne voeren, terwijl ook zij andere standpunten kunnen hebben en – let op – niet verkiesbaar zijn!

Tot slot, een ander meer cruciaal belang betreft het feit dat bij de aankomende Provinciale Verkiezingen indirect gekozen wordt voor welke partijen meer of minder zetels krijgen in de Eerste Kamer. In de Eerste Kamer wordt de Tweede Kamer en het landelijke overheidswerk gecontroleerd en worden de door de Eerste Kamer voorgestelde wetten goed- of afgekeurd. Het is dus ook logisch dat de landelijke partijen belang hebben bij een zo groot mogelijke vertegenwoordiging in die Eerste Kamer. Immers hebben die partijen daarmee meer macht, meer zekerheid dat hun wil ook wet wordt. Ze kunnen dan hun spreekwoordelijke ‘eigen vlees keuren’. Het kan zorgen voor het sneller doorvoeren van wetswijzigingen, maar het kan ook – aldus een van de opmerkingen van Omtzigt – zorgen voor minder controle…