‘Door onoplettendheid dreigt de gemeenteraad van Oisterwijk een plan te laten doorgaan dat tot verkeerschaos in het centrum van Moergestel kan leiden,’ aldus Arend Huitzing die met een open brief en een uitgebreide onderbouwing probeert dat alsnog te voorkomen.

Open brief aan de Raad van de Gemeente Oisterwijk

Geachte leden van de gemeenteraad, wilt u nu al weten waarom inwoners van Moergestel over twee jaar boos worden over de toestand in het centrum, waar de gemeente de schuld van krijgt? Wat maakt ze boos, over 2 jaar? De verkeerschaos op het Rootven, de gevaarlijke toegang tot supermarkt en de nieuwe mini-appartementen die daar zijn neergezet.

Waarom verwijten zij dat de gemeente – en dus uw Raad? Omdat u twee Raadsvoorstellen (nl. nr. 20/15 van 5 maart 2020 en nr. 22 – 169 op 15 dec. 2022), zonder debat hebt laten passeren. Die toegang tot de supermarkt was in 2020 en de appartementjes kwamen er in 2022 bij.

Mocht dat allemaal? Nee, dat mocht niet, want het is vierkant in strijd met het geldende bestemmingsplan! Maar uw Raad werd op het verkeerde been gezet, doordat die voorstellen “bouwplan” zijn genoemd, terwijl er minstens een verkeersplan bij hoort!

Kan een bestemmingsplan niet worden veranderd? Ja, maar onder strenge voorwaarden. Zo’n plan is bedoeld om inwoners en ondernemers zekerheid te geven in wat zij in hun omgeving mogen verwachten, mogen doen en moeten laten. Het mag daarom niet worden veranderd om puur economische redenen, als iemand er geld aan wil verdienen, zeg maar.

Het centrale idee is dat een bestemmingsplan alleen mag worden veranderd, als er sprake is van “een goede ruimtelijke ordening”. Dat wil zeggen dat de nieuwe situatie een duidelijke verbetering betekent. Dan nog moet eventuele bijkomende verslechtering bekeken worden.

Vraag: levert het verplaatsen van de toegang tot de supermarkt naar het drukste punt van heel Moergestel (voor alle verkeer en ook nog met een gevaarlijke, onoverzichtelijke S-bocht) nou een verbetering op? Volgende vraag: als je 11 mini-appartementen ( 6 met berging op het parkeerterrein) bouwt aan die drukke S-bocht, is dat goed wonen, met aan 3 kanten verkeer? Laatste vraag: als verplaatsen van die toegang geen verbetering is en het bouwen van mini-appartementen ook niet, hoe staat het verbod tot wijzigen om economische redenen, er dan in? Precies, dan blijft over dat alleen de supermarkteigenaren hier belang bij hebben – en om die redenen mag het NIET! De regels voor iedereen moeten ook voor de supermarkt gelden!

Geachte leden van de Raad, de gemeente ontvangt enkele honderden euro’s aan leges voor dit plan. Maar u riskeert wel 1000 x zoveel te moeten betalen aan planschade, als dit doorgaat. Ik adviseer u, allereerst een verkeersplan te eisen, voordat behandeling verder gaat. En daarbij te overleggen met de Dorpsraad van Moergestel, die zich al jaren zorgen maakt over verkeer op het Rootven. U krijgt van mij nog een brief met toelichting.

Arend Huitzing, 17 jaar meelevend inwoner van Moergestel

Toelichting

Toelichting op een  OPEN BRIEF aan de Gemeenteraad van Oisterwijk, met afschrift aan het College van B&W en aan de Dorpsraad van Moergestel.

Geachte leden van de Raad, u zult zich bij het lezen van mijn brief hebben afgevraagd ‘hoe kan dit; waarom hebben wij niets gehoord over problemen ?’ Ik probeer dat uit te leggen.

1. Achtergrond

Een voordeel als men ouder wordt, is de herinnering aan de voorgeschiedenis van bepaalde zaken. Tussen 2008 en 2010 (zeg ik uit mijn hoofd) is gewerkt aan een Centrumplan voor Moergestel. Kern van het plan was om een supermarkt, omgeven door andere winkels, ruime toegangswegen en een groot parkeerterrein, tot een publiek-trekkende voorziening te maken. De eigenaar, franchisenemers voor Supermarkt, werd uitgenodigd een centrale rol te spelen – maar die familie weigerde dat. Het was (heb ik begrepen) de familie te duur en zij hielden vast aan een reeds gekozen eigen aanpak, achter het vroegere Postkantoor aan het Rootven, met een toegang naast nr. 38. Die aanpak had nadelen, zoals de nauwe toegang voor het publiek en moeizame bevoorrading van de winkel. De familie nam dit voor lief.

Nu wil de eigenaar alsnog deze nadelen recht zetten. Dat mag  – maar waarom zou dat ten koste van het dorpse aanzicht,  het woongenot van bewoners en de belangen van winkeliers in Moergestel moeten gaan? Als de eigenaar NU een beter traject voor bevoorrading, verbouwen van het magazijn en een stukje uitbreiding wil, waarom kan dat niet binnen de gegeven kaders? Daar is een enorm parkeerterrein voor beschikbaar en er zijn 3 afbraakhuisjes voor aangekocht. Maar nee, de eigenaar wil al die zaken – waar ze voorheen geen geld in zag – NU bereiken tegen de belangen van andere bewoners van het centrum in. Wat men wil, is onder het bestemmingsplan niet toegestaan, maar een serie verboden laat men weg redeneren door een slimme adviseur. Het grote probleem dat door het omgooien van het verkeer regelmatig opstoppingen  voor de deuren van 8 winkels en 3 horecazaken zullen komen, wordt met een ‘bouwplan’ uit het zicht van uw Raad gehouden.

2. Omgaan met het bestemmingsplan

Wie de stukken 20/15 uit 2020 en 22-169 uit 2022 leest, moet dat toch zijn opgevallen: wel wordt gemeld dat veel in strijd is met het geldend bestemmingsplan – maar dat wordt allemaal weggeredeneerd. Mag dat zo maar? Ik stel mij voor dat je (als ambtenaar, als gemeenteraad en als bestuursrechter) daar strenger in wordt naarmate de overtreding ernstiger is. Als een heg boven de toegestane 2 meter uitgroeit, hoeft de politie niet meteen in te grijpen. Maar als een voorstel op alles wat bedacht is, met het bestemmingsplan in strijd is – dan zou het bevoegd gezag (uw Raad in dit geval) juist heel streng moeten bezien, welke belangen worden gediend en welke belangen onder de voet worden gelopen! In de aankomende Omgevingswet staat met zoveel woorden, dat het de plicht is van het College van B en W om de belangen af te wegen. In de huidige regelgeving is die plicht impliciet en als gevolg daarvan moeten het College en uw Raad  ook nu de belangen af gaan wegen.

Laten we vooraf kijken naar de situatie waarin het plan echt niet mag worden veranderd. Twee bepalingen zeggen (art. 19.3.2.b.4 en art. 19.6.1.b.4) dat een financieel-economische omstandigheid geen mogelijkheid biedt om van het artikel 19 (voor wijziging) gebruik te maken. M.a.w.: als het om puur geldelijk gewin gaat, mag het bevoegd gezag daar niet aan meewerken. Het doel van de eigenaar is juist : geld verdienen met de winkel.  Stop? Misschien kan het bevoegd gezag ontsnappen aan deze stop, als het om zaken gaat die een ‘goede ruimtelijke ordening’ met zich meebrengen (ik zet een vraagteken, maar ik ken geen jurisprudentie op dit punt, dus laten we er vanuit gaan, dat men daarmee verder komt).

Wat is dan een ‘goede ruimtelijke ordening’? De hoogste bestuursrechter, de  Afdeling Bestuursrecht van de Raad van State, is voorzichtig om dat precies vast te leggen. De Afdeling sprak uit in 2021 (201908374/1/R3 van 14 april) dat de Raad beleidsruimte heeft, maar voegt toe “en moet de betrokken belangen afwegen”. Maar er is niks afgewogen! Als iemand hier een zaak over begint, gaat de gemeente onderuit bij een bestuursrechter! Een lees bij punt 4 (Verkeer & Appartementen) waarom er geen sprake is van goede ordening.

3. Inspraak?

Er is toch een dialoog geweest? Ja, formeel is dat twee keer gebeurd en de adviseur van de ondernemer heeft er een mooi verslag van gemaakt : (bijna) iedereen vond het best (zegt het verslag … “en gij geleuft dat?” denken we in Brabant). Zo’n dialoog werkt vaak dus niet. Het verslag wordt makkelijk gemanipuleerd, de mens reageert traag en de voorstellers hebben een trukendoos. Traagheid : mensen komen onvoorbereid naar zo’n avond en krijgen koffie en mooie verhalen. Niemand vertelt ze dat hun belangen worden geraakt en dat ze het recht hebben om te protesteren. Dus mompelt men iets van ‘mooi plan’… Pas als de plannen zijn uitgevoerd – over 2 jaar? – hoor je het gemopper…  De trukendoos van de ondernemer en de adviseur werkt zo : geef het beestje een andere naam (bouwplan) , schrijf lange verhalen over plannen van het Rijk, de provincie en de gemeente en hou het heel kort op het pijnpunt ‘verkeer’. Doe net of het heel gewoon is dat een ingang op het drukste punt in het dorp uitkomt, waar 1300 auto-bewegingen (gemiddeld!, per dag) gaan stoppen en draaien. Bij de dialoog in 2018 werden de ondernemers op het Rootven niet eens uitgenodigd (was dat ook de trukendoos?)! Over 2 jaar krijgen ze te horen dat het te laat is!

 

4. Verkeer en Appartementen

Ik denk dat die toegang, met een S-bocht, naar het parkeerterrein en ook naar de ingang van de Supermarkt, levensgevaarlijk wordt. Er komen schermen (van 2 meter of hoger?) tegen de geluidsoverlast (gem. per dag 1300 auto-bewegingen!), maar fietsers en voetgangers moeten er ook gebruik van maken. Een automobilist die de bocht inrijdt, kan niet overzien wat er midden in de bocht of aan het andere eind, gebeurt. Denk je eens in dat daar een kind met zijn fietsje is gevallen, of een kleuter bij zijn ouder wegloopt? Ook voetgangers kunnen door de schermen de situatie niet overzien. Verkeersexperts zouden hier heel kritisch naar moeten kijken en de ondernemer mag er niet mee weg komen dat dit op privé terrein gebeurt … Als je zoveel verkeer langs laat komen, is dat niet ‘privé’ meer en vaak zie je dan ook een bordje “op dit terrein is de wegenverkeerswet van toepassing”. Dat moet de Supermarkt ook doen en dan wordt het ook heel normaal dat de overheid zijn verantwoordelijkheid neemt. Er moet dus een verkeersplan komen, dat zich ook uitstrekt tot de toegang en het parkeerterrein! De huidige toegang tot het parkeerterrein, ook voor alle verkeer, is weliswaar nauw, maar rechttoe, rechtaan tussen hoge muren. Heel overzichtelijk. De gevaarlijke S-bocht is géén verbetering! 

Appartementen : er worden 11 minimale woninkjes op elkaar gestapeld, op een plaats waar dat niet mag. Waarom 11? Ja, de ondernemer is eerlijk : dat is het maximum dat de Raad van State, Afd. Bestuursrecht, in jurisprudentie nog slikt als vallend binnen het begrip “dorpse aanzicht”. Elke woningbouwvereniging zou zich echter schamen voor de manier waarop het aantal van 11 wordt gehaald. In plaats van de bergingen  naast de ingang op de begane grond te plaatsen, zoals gebruikelijk bij dit soort gestapelde bouw, hebben de adviseur en de initiatiefnemer 6 bergingen op het open parkeerterrein gezet, waardoor op die begane grond nog 2 appartementen konden worden gepast. Op een plaats waar grondgebonden woningen horen te staan. Waarom toch, tegen de regels? Dit is echt géén verbetering!   

5. Rol van de gemeente

Is het normaal dat zo’n “democratisch bedoeld” proces als een dialoog met de omgeving, volledig aan de initiatiefnemer wordt gelaten? Hoe geeft dat een betrouwbaar beeld van opvattingen uit de buurt? Naar mijn mening maakt de gemeente Oisterwijk hier een enorme uitglijder. Afweging van belangen? Er is niet eens geprobeerd om andere belangen in kaart te brengen! De gemeente schiet hier in haar zorgplicht tekort en kan aangesproken worden op grote planschade. Dat  ontbreken van de eigen rol van de gemeente blikt ook uit het feit dat de adviseur van de eigenaar de teksten voor de Ruimtelijke onderbouwing schrijft en natuurlijk doet alsof het fantastische verbeteringen betreft. Moet zo’n plan niet met ambtelijke objectiviteit beschreven worden? Is het ‘normaal’ om alleen “voor” te bezien?

Wat nu? Uw Raad moet allereerst een verkeersplan laten opstellen en daarbij advies van de Dorpsraad Moergestel vragen. De Dorpsraad heeft herhaaldelijk zijn zorgen over verkeer in het centrum van Moergestel laten blijken. Met zo’n advies bij een verkeersplan kan uw Raad naar een  aangepast voorstel kijken en nog aan het verwijt van onzorgvuldigheid, ontkomen.

Arend Huitzing, 17 jaar inwoner van Moergestel en 7 jaar betrokken bij Uw Raad.