Na jarenlang getouwtrek over een zonder vergunning gebouwd ‘tuinsieraad’ van ongeveer drie verdiepingen hoog, bij de Heukeloms boerderij die bekent staat als Museum Van Riel, is er door de gemeente een duidelijk besluit genomen: Het bouwwerk mag blijven, maar tot een maximale hoogte van 3 meter. Van Riel wil echter een door hem van antieke stenen opgemetselde schoorsteen laten staan. Die schoorsteen was onderdeel van het ‘tuinsieraad’, en mag van de gemeente maximaal 4,5 meter hoog zijn. Hierover werd onderstaande brief ingezonden:

Gemeente weigert bouwvergunning schoorsteen

Het ‘tuinsieraad’ voorafgaande aan de gedeeltelijk sloop.

Marcel en Angele van Riel zijn de wanhoop nabij. Na veel gesteggel met het gemeentebestuur over de hoogte van hun geliefde ‘tuinsieraad’, heeft de gemeente nu haar oog laten vallen op de schoorsteen in hun prachtige Heukelomse tuin. Met veel bloed, zweet en tranen heeft Marcel van Riel het tuinsieraad enkele maanden geleden in hoogte teruggebracht. Het bouwwerk bestond uit monumentale gemetselde kolommen en een stalen constructie.

De hoogte moest van de gemeente worden teruggebracht tot 3 meter om te kunnen voldoen aan het bestemmingsplan. Een esthetische afweging werd daarbij niet gemaakt. Het gegeven dat tot in begin tachtiger jaren van de vorige eeuw op dezelfde plek een in 1844 gebouwde houten graanschuur van 9 meter hoog stond, kon de gemeente niet vermurwen om alsnog tot legalisering van het tuinsieraad over te gaan. En nu is dan de schoorsteen aan de beurt om te worden ‘gekortwiekt’…

Openluchtmuseum

De schoorsteen waar nu de discussie over gaat, heeft een prominente plek in de grote tuin die door velen als een soort openluchtmuseum is betiteld. De tuin en het pand hebben de afgelopen jaren niet voor niets een eervolle plek gekregen tijdens exposities in het Designmuseum in Den Bosch en het architectuurmuseum in Amsterdam. Ook zijn over Monument van Riel talrijke publicaties verschenen zoals in het Brabants Dagblad, het Parool, de Volkskrant en het tijdschrift van Oisterwijks’ erfgoedvereniging De Kleine Meierij. De lokale televisie en sociale media hebben er veelvuldig aandacht aan besteed. Het heeft eveneens een eervolle plek gekregen in het fotoboek ‘Human Interior’ van de bekende fotograaf Thijs Wolzak. Onlangs figureerde het Monument van Riel nog in het KRO-televisieprogramma ‘Boer zoekt vrouw’. Lopend door de tuin kom je ogen te kort. Naast de opvallende schoorsteen met daarin de een paar honderd jaar oude open haard met prachtige ornamenten, valt een antieke gietijzeren voetgangersbrug op, afkomstig van een gesloopt Belgisch treinstation. De grootste verrassing is misschien wel het enorme tegeltableau dat sinds 1922 de voorgevel sierde van de vele jaren geleden (1984) gesloopte Johannes de Doperschool aan de Kerkstraat. Het tableau is op wonderbaarlijke wijze bewaard gebleven en door Marcel van Riel in 2021 weer volledig ‘gerehabiliteerd’. Het vormt een van de vele sieraden in zijn tuin. De tuin herbergt nóg een curiosum dat de harten van met name oudere Oisterwijkers sneller zal doen kloppen. In een bijgebouw namelijk, heeft Marcel van Riel het volledige interieur (uit 1880) van de kruidenierswinkel van de familie Lapien aan het Kerkplein, een eervolle plek gegeven. Aan zowel kruidenierswinkel als tegeltableau zijn door ondergetekende in de afgelopen jaren artikelen gewijd in het tijdschrift van De Kleine Meierij.

Na gedeeltelijke afbraak van het niet vergunde bouwwerk, staat er nog een schoorsteen. Die moet teruggebracht worden naar 4,5 meter. Op de achtergrond een deel dat wel mag blijven staan.

‘Amputatie’ van de monumentale schoorsteen dreigt

De monumentale schoorsteen heeft nu een hoogte van 9 meter. Volgens Marcel van Riel is deze hoogte allereerst noodzakelijk om de rook op voldoende hoogte te kunnen afvoeren met het oog op de naast gelegen loggia. Voorts past de hoogte volgens hem perfect in het totaalbeeld van de omliggende bebouwing. Gelukkig laat het bestemmingsplan een grotere hoogte ook toe. Toch wil de gemeente, zonder daarvoor steekhoudende argumenten aan te dragen, de hoogte teruggebracht zien naar 4,5 meter. Volgens van Riel een ‘amputatie’ die de functie en het aanzien van de schoorsteen volledig verpest. Van Riel wil dan ook bezwaar maken tegen de weigering van de gemeente om voor de schoorsteen een bouwvergunning te verlenen, maar hoopt van harte dat het niet zover hoeft te komen. Het college, overigens al diverse keren daarvoor uitgenodigd, zou zichzelf eens moeten trakteren op een bezoek aan het monument. Men kan dan met eigen ogen waarnemen wat het belang ervan is deze monumentale schoorsteen in de huidige staat te handhaven.

Martin van der Waals