Columnist Roland Smulders neemt u mee, een kijkje in zijn Oisterwijk:
Schrijver en columnist Roland Smulders (Foto: Iris de Groot)
Eigenlijk moet ik nu een felle column schrijven over de voorgenomen sloop van een – toch al door brand verwoest – deel van het monumentale gebouw ‘Haarendael’. Een aanklacht tegen de onverminderde vernielzucht van de gemeente Oisterwijk. Daarom worden alle ambtenaren natuurlijk direct na hun aanstelling voorzien van een gemeentevoertuig. Om het grondgebied af te kunnen zoeken naar panden die maar beter snel kunnen verdwijnen. Restaureren kost geld en verwijderen schept ruimte voor de toekomst. Ik zou het allemaal genadeloos op tafel moeten gooien, maar de treurige waarheid is, dat ik dat hele ‘Haarendael’ alleen van de foto ken. Het is niet zo dat ik mij een leven zonder dat pand niet kan voorstellen.
Het is net als met het overlijden van zanger en tekstschrijver Jan Rot. Nauwelijks werd het nieuws door de familie bekendgemaakt, of overal voelden mensen zich genoodzaakt roerende dingen over hem met de wereld te delen. Onder het mom van: hij kan toch niet meer ontkennen die tranentrekkers gekend te hebben? Waarom gaan mensen je pas bewonderen als Magere Hein op je deur staat te bonzen?
Zelf ken ik de overleden zanger alleen van televisie. Het kwalificeert mij niet om in mooie woorden de loftrompet te steken. Dat hij zo vroeg al afscheid moest nemen, vind ik gewoon jammer voor hem. Geen uitbarsting van krokodillentranen, want het moet allemaal wel een beetje geloofwaardig blijven.
Het brengt mij weer terug bij het lot van ‘Haarendael’ en andere Oisterwijkse monumenten. Alle roerende steunbetuigingen en ingezamelde handtekeningen ten spijt heb ik nog niemand zien omvallen bij het bespeuren van de zoveelste kale plek. Als er maar iets leuks voor in de plaats komt, vinden de meeste Oisterwijkers het diep in hun hart wel best. Waarschijnlijk – ik ga nu iets heel lelijks zeggen – is dat ook de beste manier om de zaak te benaderen. Te veel monumenten bevriezen een plaats in de tijd en dat kan nooit de bedoeling zijn. Niemand wil de rest van het leven doorbrengen in een museum waar de collectie niet van tijd tot tijd op de schop gaat.
Van dichtbij heb ik mogen meemaken hoe het proces verloopt. Er wordt een – laten we eerlijk zijn – niet al te fraaie fabrikantenvilla gesloopt om plaats te maken voor een modern gemeentekantoor met een leuke eerste steen in de gevel en een golf van verontwaardiging slaat als een laaiend vuur duur mijn woonplaats. Zoiets mag nooit meer gebeuren. Ik laat mij zelfs in jeugdige overmoed strikken voor het bestuur. Zoals ik mij ook liet overhalen energie te steken in een lokale omroep en een kinderboerderij. Wat uiteindelijk overbleef van alle woede waren een monumentencommissie en twee lampjes bij de ingang van het oude raadhuis. O ja, van de gesloopte villa moeten nog ergens wat exemplaren zijn van een gelimiteerde oplage prenten. Geen idee waar.
Voor de teleurgestelde inwoners van Haaren zal het leven op een zeker moment ook verder gaan. Als de aannemer niet per ongeluk te ver doorrijdt met de graafmachine, zal een stukje van hun historie behouden blijven als onderdeel van vernieuwing. Op die manier is Amsterdam ook zo mooi en interessant geworden, moeten zij maar denken.
Roland Smulders
